DALFSEN – Veteraan Barry van Hessem (48) bereidt zich voor op een bijzondere herdenking. Vanwege het coronavirus hebben de veteranen twee jaar moeten wachten, maar op aankomende 4 mei vormen zij tijdens de Nationale Herdenking het erecouloir op de Dam in Amsterdam. Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima lopen tijdens de herdenking door de haag, van het Paleis tot het Nationaal Monument, om een krans te leggen. Samen met nog 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen, brengt Van Hessem een persoonlijk eerbetoon. Van Hessem voelt zich sinds korte tijd pas echt een veteraan en staat er uit respect voor de mensen die er zelf niet kunnen staan.
“Een van de redenen dat ik op de Dam sta is voor de ellende waarin anderen leven. Dat zie je nu ook in de huidige oorlog. Mensen hebben niks en het is moeilijk om je daar een voorstelling van te maken. Geen elektriciteit, geen eten en geen drinken.”
In de vierenhalf jaar dat Van Hessem actief was binnen Defensie werd hij één keer uitgezonden met de IFOR1 naar Bosnië, de eerste lichting na de val van Srebrenica. Tijdens die uitzending heeft Van Hessem ervaren hoe het is om dichtbij een oorlogsgebied te leven waar vrijheid niet vanzelfsprekend is: “Mijn uitzending is al lang geleden, maar met mijn hoofd zit ik er nog regelmatig. Je leeft daar dagen onder druk of stress, je staat altijd aan. En dat heb ik nog steeds. De laatste jaren kon ik het wat meer een plek geven en ik heb zowel privé als op mijn werk meer rust gekregen. Je moet het leren uitzetten en dat lukt me steeds beter. Ik ben meer in balans.’’
Nooit eerder publieke herdenking
Wanneer Van Hessem op 4 mei in het erecouloir staat, is hij met zijn gedachten bij de mensen die er zelf niet meer kunnen staan: “Ik sta er uit respect voor de mensen die er zelf niet kunnen staan. Eerder zocht ik geen publieke herdenking op. Ik was op dit soort momenten gewoon thuis, want ik voelde me niet echt een veteraan. Dat gevoel is nu veranderd. Ik weet dat de oudere veteranen het belangrijk vinden dat wij er blijven staan. Dat het blijft voortbestaan. Dat gaan we dan ook doen met z’n allen.” Nadat Van Hessem een aantal jaren de lokale herdenkingen heeft bijgewoond is het nu voor het eerst dat hij aan het erecouloir deelneemt. En hij heeft er ook nog eens lang op moeten wachten: “Ik vind het een eer dat ik deel mag nemen en ik ben dolblij dat mijn gezin er ook bij kan zijn. Spannend vind ik het wel, maar de fijne groep mensen geeft vertrouwen. Allemaal onbekenden, maar we hadden direct een klik.”
Met het gezin terug naar Bosnië
Van Hessem is tijdens zijn dienstperiode één keer op missie geweest. In 1995 vertrok hij als 22-jarige voor zes maanden naar Bosnië: “Tijdens de uitzending was ik als telecomspecialist verantwoordelijk voor alle telecomverbindingen tussen de eenheden. We moesten alles opbouwen en reisden het hele land door. Een groot deel van de missie was ontdekken, dat doe ik nog steeds. Met mijn gezin ben ik in 2019 teruggegaan naar Bosnië en heb de plekken laten zien waar ik zat. Hoe dichter ik bij de grens ik kwam, hoe meer pijn mijn lijf ging doen. Nooit wist ik dat ik zoveel angst had voor het gevaar en de bedreiging. Dat heb ik toen niet zo gevoeld of weggestopt. Na een paar dagen ging het beter en hebben we er een prachtige reis van kunnen maken. Het was emotioneel en onverwachts, maar zo waardevol om dit met mijn gezin te kunnen delen.”
Vierenhalf jaar was Van Hessem actief binnen Defensie, van 1994 tot en met halverwege 1998, en is daarna in de wereld van spoorbouw terecht gekomen. Momenteel werkt hij bij een bouw- en infrabedrijf als uitvoerder telecomprojecten: “Ik was jong toen ik op uitzending ging. Ik ben daar gevormd. Het samen zijn en dingen doen mis ik nog iedere dag. Maar ik heb daar wel geleerd een teambuilder te zijn, daar haal ik energie uit en in mijn huidige functie komt dat goed van pas. Ik wil alle neuzen dezelfde kant op krijgen, dat heb ik tijdens mijn diensttijd geleerd. Alles is maakbaar en ik denk altijd in oplossingen en mogelijkheden.”
Na twee jaar weer op de Dam
Twee jaar lang kreeg de herdenking een andere invulling dan normaal vanwege het coronavirus. Geen erecouloir op de Dam met veteranen en publiek, maar het Nederlands Veteraneninstituut maakte een online variant waarbij de verhalen van de veteranen toch gedeeld konden worden. Dit jaar kan Van Hessem gelukkig samen met de 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen het erecouloir vormen. De huidige gebeurtenissen in de wereld laten zien dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en benadrukken het belang van herdenken: “De herdenking en beleving wordt dit jaar anders. Vrijheid was er gewoon. En nu zitten we ineens in een situatie waarin het niet vanzelfsprekend is. Ik heb de grootste angst dat mijn kinderen betrokken worden bij de oorlog. Maar dat is denk ik een nachtmerrie van elke ouder. Tegelijkertijd vind ik het mooi om te zien hoe we als land handelen in dit soort situaties, voor bijvoorbeeld vluchtelingen. Er is dan echt sprake van saamhorigheid in Nederland.”
